Web Content Display Web Content Display

Pomniki przyrody

16.01.2023 | Paweł Byrtek

Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

Na gruntach Nadleśnictwa Krzeszowice znajduje się 31 pomników przyrody ożywionej: 16 szt. Buków zwyczajnych, 7 szt. Dębów szypułkowych, 6 szt. Lip drobnolistnych oraz Lipa szerokolistna i Wiąz szypułkowy.

Drzewa objęto ochroną pomnikową ze względu na wyróżniający je wiek
i rozmiary na terenie Leśnictw:

Brodła – Dąb szypułkowy (Wołowice gm. Czernichów),

Dubie - Buk zwyczajny (Dębnik, gm. Krzeszowice),

Tenczynek – Lipa drobnolistna (1 szt. Tenczynek, gm. Krzeszowice), Lipa szerokolistna  (1szt.Tenczynek, gm. Krzeszowice), Dąb szypułkowy (5 szt. Tenczynek, gm. Krzeszowice),

Kopce - Wiąz szypułkowy (Tenczynek, gm. Krzeszowice), Buk zwyczajny (3 szt. Tenczynek, gm. Krzeszowice), Buk zwyczajny (Nawojowa Góra, gm. Krzeszowice), Buk zwyczajny ( 4 szt. Frywałd, gm. Krzeszowice), Buk zwyczajny (Nielepice, gm. Zabierzów),

Zabierzów – Dąb Szypułkowy (Aleksandrowice, gm. Zabierzów), Lipa drobnolistana (5 szt. Burów, gm. Zabierzów), Buk zwyczajny ( 6 szt. Kleszczów, gm. Zabierzów).

W Nadleśnictwie są również cztery pomniki przyrody nieożywionej - Jaskinia Wierzchowska Górna położona jest we wsi Wierzchowie, w Dolinie Kluczwody. Jest to największa jaskinia na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, ma 975 m długości – pomnik przyrody utworzony Rozporządzeniem Wojewody Krakowskiego Nr 3 z dnia 3.01.1997 r. – zlokalizowana w leśnictwie Zabierzów, gmina Wielka Wieś. W jaskini są liczne formy naciekowe, krasowe, tj. filary, słupy, kominy, szczeliny. W korytarzu Niedźwiedzie Jamy jest jedyne znane stanowisko w Polsce szlifów niedźwiedzi. W jaskini są ślady człowieka prehistorycznego i kości zwierząt jaskiniowych oraz liczna ciekawa fauna nietoperzy. Jest to najdłuższa wytyczona turystyczna trasa jaskiniowa w Polsce. Jaskinia jest udostępniana do zwiedzania na długości 370 m – czas zwiedzania około 1h. Drugim pomnikiem jest Skałka "Nad Jackiem" w oddziale 239 g leśnictwa Zabierzów (Nr aktu powołującego - rozp. nr 14/02 Wojewody Małopolskiego z dnia 31 stycznia 2002 r.). Trzecim jest jaskinia „Uroczysko Kryspinów” w oddz. 237i Leśnictwa Zabierzów (Nr aktu powołującego – Zarz. Nr 29/87 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 09.06.1987 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody). Czwartym jest „Skałka” w oddz. 92-i Leśnictwa Dubie (Nr aktu powołującego - Decyzja Rol.IX-3/48/63 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 07.10.1963 roku uznanie za pomnik przyrody).